سازه فضایی تخت
بدون اغراق، امروزه صدها سيستم سازه های فضاکار مختلف از زمانی که اولین نمونه آنها در ۵۰ سال قبل به صورت تجاری مطرح شد، توسعه یافته است. یکی از این سیستم ها سازه فضایی تخت می باشد. که در ادامه بیشتر به آن می پردازیم.
سیستم های سازه فضایی
در سرتاسر جهان، همه ساله سيستم های جدیدی به بازار میاید. از این میان برخی فقط یکبار یا برای تعداد معدودی از پروژه ها تا قبل از نابودی به کار رفته اند، تقریبا تمامی این خریاهای فضایی دارای اعضای مهاری جان به صورت قطری در بین لایه های شبکه ی خود می باشند.
سیستم های سازه فضاکار سازه فضایی تجاری به طور کلی میتوانند به سه دسته تقسيم شوند گروه اول سيستم هایی که از اعضایی که مابين گرهها قرار دارند، تشکيل شده اند و اغلب به سيستمهای “قطعه کوچک” معروف اند.
سيستم های سازه فضاکار گروه دوم، سيستم هایی که از اعضای ممتد و گروه سوم آنهایی که از مدولی های پیش ساخته کارخانهای تشكيل شدهاند. در ادامه مثالی هایی از برخی سيستم هایی که به صورت تجاری در دسترس اند، آورده شده است تا تنوع تولیداتی را که در اختيار طراحان است نشان دهد. از جمله این سیستم ها سازه فضایی تخت می باشد.
برخی تولیدکنندگان بيشتر از یک سیستم ارائه می کنند. در هر مورد کاربردهای رایج تر هر سيستم در قسمت مناسب توضيح داده شده است.
شکل کلی سازه فضایی تخت
شکل کلی سازه فضایی تخت به دو صورت دو لایه یا چند پیاده می شود. سازه فضایی دو یا چند لايه در حالت های کلی متداول، سيستم های واحدی تشکیل دهنده سازه فضاکار دو یا سه لایه می باشند که در آن لایه های فوقانی، تحتانی و میانی توسط اعضای جان به یکدیگر متصل می گردند. در این حالات به طور معمولی ویژگی های واحدهای بنیادین بر مشخصه های سازه مانند سختی، مقاومت، شکل پذیری و سایر ویژگیهای آن تأثير عمده خواهند داشت.
سازه فضایی تخت دو لایه
در مورد سازه فضایی تخت دو لايه در پوشانه های ساختمان ها، امکانات پیش روی طراح سازه فضاکار با توجه به وضعیت و موقعيت و نوع پایه ها در اغلب موارد متنوع خواهد بود، گاه از شبکه های عمدتا هم سيستم با جابه جایی در پلان به عنوان شبکه های فوقانی و تحتانی به رهگیری می شود و گاه شبکه های فوقانی و تحتانی در الگویی کاملا متفاوت طراحی می شوند، به نحوی که با اتصال آنها با اعضای جان متصل کننده شبکه های مزبور، واحدهای منظم و تکرار شونده ایجاد می گردند.
طراحی پیوندها
در طراحی پیونده ها در هر دو نوع شبکه مذکور در فوق، به طور معمول باید در مورد میزان سختی (یا انعطاف پذیری) پیوندها اتخاذ تصميم نمود و متناسبة محاسبات فنی و طراحی پيونده را انجام داد. طراحی پيونده ها باید به منظور سهولت ساخت و نصب، محدودیت امکان بروز برون محوری و تأمين رواداری های اجرایی لازم صورت گیرد. همچنین طراح باید به قصد سهولت نگهداری، پيونده ها و اتصالات را طراحی نماید. پیونده ها و اتصالات در واقع منطقی سیستم سازه فضاکار را معرفی می نمایند.سازه فضایی دو یا چند لايه در مورد پيونده ها قابليت پذيرش تعداد قابل ملاحظهای عضو در زوایای فضایی گوناگون امتیازی عمومی تلقی می شود.
همچنين ابعاد پيونده ها، ادوات اتصال و اعضا باید متناسب با زوایای فضایی و ابعاد اعضا انتخاب شوند به طور معمول پيونده های کروی (گوی سان) یا چندوجهی چنین نیازهایی را پاسخ می گویند. در اغلب موارد ۳ نوع پيونده گوی سان به طور متداول به کارگرفته شدهاند:
- (الف) – پیونده های کروی یا چند وجهی تویر با سوراخ های حدیده شده برای پذیرش پیچھای اتصال عضو به پيونده.
- (ب) – پيوندههای کروی توخالی با سوراخهای حدیده شده.
- (ج) – پيونده های کروی تو خالی با سوراخ های حدیده نشده با ناحیه ای باز برای ایجاد امکان عبور پیج اتصال
سازه فضایی تخت و کاربرد آن
از سازه فضایی تخت در موارد بسیاری از جمله ساخت استادیوم ها، ساخت منازل، گلخانه ها و نیروگاه ها استفاده فراوانی می شود. کاربرد سازه فضایی تخت بسیار زیاد است. بیشتر شبکه های سازه فضایی تخت به صورت دو لایه می باشد و به صورت دولایه کاربرد دارند. چرا که سازه های سه لایه اغلب غیر اقتصادی هستند و صرفه اقتصادی ندارند. قیمت آنها بالا می باشد. چرا که نیمی از هزینه های سازه فضایی تخت را پیوندها تشکیل می دهند. که در سه لایه پیوندها زیاد می شود.